چربی یا کلسترول بالای خون
کنترل میزان چربی خون دغدغه ی خیلی از مردم است. اما علت آن چیست و چگونه می توان آن را کنترل کرد؟
آیا سیر سیاه می تواند به کنترل چربی خون کمک کند؟
در ادامه درباره ی چربی یا کلسترول خون صحبت می کنیم که بدانید این بیماری چیست و چگونه به آن مبتلا می شوید! اما لازم نیست نگران باشید چرا که به کمک سیر سیاه لوآ شما به راحتی میتوانید کلسترول یا چربی خون خود را کنترل کنید.
چربی خون چیست؟
چربیهای خون به مولکولهای لیپیدی موجود در جریان خون گفته میشود که در دو گروه عمدهی کلسترول و تری گلیسیرید طبقه بندی میشوند. بدن انسان به دریافت چربی از مواد غذایی نیاز دارد؛ زیرا چربی ها یک منبع اصلی برای انرژی محسوب میشود. به علاوه چربی به جذب برخی ویتامینها(ویتامین های محلول درچربی) و مواد معدنی در بدن انسان کمک میکند و همچنین برای ساختن غشای سلولی، غلافهایی که اعصاب را احاطه میکنند(غلاف میلین) و لخته شدن خون مورد نیاز است.
خوردن زیاد غذاهایی که حاوی چربیهای اشباع هستند میتواند به بالا بردن سطح کلسترول در خون منجر شود. اضافهی کلسترول ممکن است در سطح عروق خونی رسوب کند که به آن ها پلاک کلسترول گفته میشود. این پلاک منجر به سخت شدن رگهای بدن و ایجاد آترواسکلروزیس (Atherosclerosis)و بیماریهای قلبی و سکته میشود. در نتیجه ارزیابی چربیهای خون با تشخیص ریسک بیماریهای قلبی و همچنین تصمیمگیری در ارتباط با درمان فرد مرتبط است.
ولی نگران نباشید چرا که سیر سیاه یکی از راهکار های درمانی جدید برای چربی خون است.
انواع چربی خون
چربی خون دارای انواع مختلفی است که شامل:
تری گلیسیرید:
تری گلیسرید انواعی از لیپید یا چربی موجود در خون است. این نوع چربی یک نقش مهم و اساسی دارد و آن هم ذخیره انرژی دریافت شده از طریق مواد غذایی میباشد. میزان تری گلیسرید موجود در خون از طریق آزمایش خون معین میشود. به طور معمول میزان تری گلیسرید موجود در خون بعد از مصرف مواد غذایی به دلیل تبدیل کالری اضافه به تری گلیسرید افزایش پیدا میکند. در آزمایش سطح چربی خون به شرح زیر است:
- اگر میزان کلسترول خون 199 میلی گرم در دسی لیتر خون باشد مقدار مجاز کلسترول است، لازم به ذکر است که مقادیر کمتر از 199 میلی گرم هم مجاز محسوب می شوند.
- اگر میزان کلسترول موجود در خون بین 200 تا 239 میلی گرم در دسی لیتر باشد کلسترول به میزان مرزی خود رسیده و باید توجه داشته باشید که کلسترول بیشتر از این مقدار میتواند خطرساز باشد.
- اگر میزان کلسترول موجود در خون بیشتر از 240 میلی گرم در دسی لیتر باشد به این معنا است که کلسترول خون زیاد بوده و این مقدار برای بدن بیماری آور و خطرناک است.
کلسترول:
کلسترول را می توان تحت عنوان لیپوپروتئین شناخت کلسترول در بدن توسط کبد تولید شده و نقشهای متفاوتی بر عهده دارد. از جمله کاربردهای کلسترول در بدن میتوان به تولید هورمون، کمک به هضم غذا و تولید ویتامین D اشاره کرد. علاوه بر کلسترول تولید شده در بدن مقداری هم با مصرف مواد غذایی وارد بدن میشود. در این خصوص باید بدانید که کلسترول مورد نیاز بدن توسط خود بدن و در کبد تولید میشود، در نتیجه میزان کلسترولی که از طریق منابع غذایی وارد بدن میشود مقدار اضافهای بوده و میزان آن را باید به حداقل کاهش داد.
کلسترول بالا خود سبب بروز بیماریهای مختلفی میگردد از جمله بیماریهای مزمن نظیر بیماریهای کلیوی. بهترین راه برای کاهش چربی خون رعایت رژیم غذایی و داشتن یک برنامه غذایی سالم است. به منظور کاهش کلسترول سبک زندگی خود را تغییر داده و از سیگار کشیدن خودداری کنید. ورزش منظم هم تأثیر زیادی بر روی کاهش سطح کلسترول و نگه داشتن آن در حالت متعادل دارد.
انواع کلسترول:
LDL:
لیپوپروتئین با چگالی کم (کلسترول بد)یا Low-density lipoprotein ) LDL)دارای مقدار زیادی کلسترول و مقدار کمی پروتئین است. وظیفه LDL حمل کلسترول و دیگر چربیها در خون است. چنانچه میزان کلسترول LDL در خون افزایش یابد، این کلسترول در دیواره رگهای خونی که وظیفه تغذیه قلب و مغز را دارند، رسوبکرده و منجر به تنگ شدن این عروق خونی میشوند. این وضعیت میتواند انعطافپذیری رگها را کم کرده و منجر به انسداد سرخرگ، تصلب شرایین، ایجاد لخته و درنهایت حمله قلبی و یا سکته شود.
HDL:
لیپوپروتئین با چگالی بالا (کلسترول خوب) یاHDL(High Density Lipoprotein) دارای مقدار زیادی پروتئین و مقدار کمی کلسترول هست. این نوع لیپوپروتئین، کلسترول را از خون برمیدارد و به کبد میبرد. در حدود یکچهارم تا یکسوم کلسترول خون از نوع HDL است. این نوع کلسترول برخلاف نوع LDL مانع بروز حمله قلبی و سکته می شود. تا جایی که کاهش یافتن این کلسترول در خون کمتر از ۴۰ میلیگرم در دسی لیتر میتواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد. این نوع کلسترول با پیشگیری از رسوب کلسترول LDL، از انسداد رگها و افزایش خطرات بعدی مثل افزایش چربی خون جلوگیری میکند.
عوارض چربی خون بالا
افزایش چربی خون بالا و ارتباط با بیماری ها
با افزایش چربی خون، شما مستعد بیماری های قلبی خواهید بود چرا که زمان افزایش کلسترول خون چربی در سطح رگ ها رسوب می کند که همین باعث می شود رگ ها گرفته و تنگ شوند در نتیجه خون رسانی به بدن و بنابراین قلب توانایی دریافت خون غنی از اکسیژن را ندارد. به همین دلیل است که فرد دچار بیماری های قلبی و عروقی می شود و در بدترین حالت منجر به سکته قلبی می شود.
همچنین هنگامی که خون رسانی در اندام های شما به خصوص مغز کم می شود، اندام ها و مغز شما نمی توانند عملکرد طبیعی داشته باشند و این امر باعث می شود شما دچار سکته مغزی شوید.
همچنین افزایش چربی خون باعث بیماری های زیر می شود:
کم کاری غده تیروئید
بیماری های کبدی،کلیوی
بیماری های قند یا دیابت
ها نارسایی مزمن کلیه
چاقی
بعضی از عفونت ها
اعتیاد به نوشیدنی های الکلی
(HIV) ایدز
پیشگیری از چربی خون بالا
بهترین و موثرترین راه یک رژیم غذایی مناسب است
قدم اول:حذف چربی های مضرLDL وبهادادن به چربی های مفیدHDL
طبیعی است که چربی های ترانس که سطح کلسترول بد وخطرناک را افزایش و چربی خوب را کاهش می دهند،یک دشمن قسم خورده برای سلامتی قلبتان هستند.شیرینی ها و کیک های قنادی سرشار از چربی ها ترانس هستند که موجب افزابش چربی خون می شوند.
به شما توصیه می شود در هنگام خرید، به قسمت مواد تشکیل دهنده خوراکی ها توجه کنید، اگر نوشته شده که دارای چربی ترانس است، لطفا سریعا از کنار آن خوراکی رد شوید و یک جایگزین مناسب فاقد چربی ترانس تهیه کنید.
چربی موجود در روغن زیتون، کانولا، کنجد و بادام زمینی به عنوان چربی مفید تلقی می شوند. این چربی ها مناسب و دوست قلب هستند. به شما توصیه می کنیم که این روغن ها را جایگزین سایر چربی و روغن ها نمایید.
قدم دوم: میوه و سبزیجات را در سبد غذایی تان جدی بگیرید
میوه ها و سبزیجات تازه، در پیشگیری از چربی خون بالا و کاهش کلسترول بسیار ناقیر گار هستند بدین صورت که قویا توصیه می شود در کنار وعده های اصلی غذایی حتما سبزیجات مصرف نمایید و روزانه در چند نوبت میوه بخورید.
قدم سوم:گوشت سفید برای شما و چربی خون شما مناسب تر است
اگر قرار باشد بیش از اندازه از گوشت قرمز مصرف داشته باشید، با سلاح خوردنی هایی از قبیل کباب کوبیده و بریان و غیره به جنگ با سلامتی قلب می روید. که این اصلا توصیه نمی شود.
درنتیجه توصیه می شود گوشت قرمز را درحد مجاز که توسط متخصص مشخص می شود مصرف کنید نه بیشتر. و یا اینکه میتوانید از سیرسیاه در کنار آن استفاده کنید تا بتوانید کلسترول خون خود را تنظیم کنید.
درباره خواص سیرسیاه قبلا توضیح داده شده است.
قدم چهارم:دوری از کم تحرکی و تنبلی
کم تحرکی و تنبلی مادر بسیاری از بیماری های امروزی است. فرصت این فرا رسیده است که بلند شوید، اراده کنید و هر روز خود را موظف به تمرین و فعالیت های بدنی نمایید.
توصیه می شود روزانه بین 30تا 60 دقیقه فعالیت ورزشی داشته باشید.
قدم پنجم:سیگار کشیدن ممنوع
سیگار کشیدن در بالا رفتن میزان کلسترول خون و بروز بیماری های قلبی نقش بسزایی دارد.
اگر سیگار میکشید، لطفا سیگار را ترک نمایید. ترک سیگار کمک شایانی به افزایش سطح کلسترول مفید بدن میکند.
داروهای جدید برای کاهش سریع چربی خون
در ادامه با داروهای جدید جهت درمان کلسترول بالا و جلوگیری از بسته شدن عروق خونی آشنا خواهید شد.
اینکلسیران inkalsiran
اینکلیسیران یک داروی جدید بوده که در اروپا تایید شده است اما هنوز در ایالات متحده تایید نشده است. این دارو برای درمان چربی خون و کمک به گردش خون در بزرگسالانی در نظر گرفته شده است که کلسترول LDL آنها حتی در زمانی که حداکثر دوز قابل تحمل درمان با استاتین را دریافت میکنند بالا است.
بمپدوئیک اسید (نکسلیتول) nexitol و ازتیمیب (نکسلیزت)
دو داروی Nexlitol و Nexlizet که در سال ۲۰۲۰ توسط FDA تأیید شد اولین داروهای جدید کلسترول غیر استاتینی هستند که توسط FDA تأیید شدهاند. Nexlitol حاوی اسید bempedoic است که در آزمایشات بالینی نشان داده است که کلسترول را مهار میکند. این دارو به شکلی طراحی شده است که در ترکیب با حداکثر دوز قابل تحمل استاتینها مصرف شود.
Nexlizet که برای درمان چربی خون بالا استفاده میشود حاوی ازتیمیب است و با جلوگیری از جذب کلسترول غذا توسط بدن، کلسترول خون را کاهش میدهد. همچنین برای مصرف همراه با استاتینها نیز طراحی شده است. هر دو Nexlitol و Nexlizet میتوانند عوارض جانبی جدی ایجاد کنند. پزشک شما میتواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که آیا یکی از این داروها برای برنامه درمانی شما میتواند باشد یا خیر.
Alirocumab (پرالوئنت)
Praluent (alirocumab) توسط منبع معتبر FDAT در سال ۲۰۲۱ بهعنوان یک درمان اضافی برای چربی خون ارثی تأیید شد. Alirocumab که یک داروی فعال در Praluent بوده یک آنتی بادی مونوکلونال است. این دارو، پروتئینی است که در آزمایشگاه، سنتز(ساخته) میشود و مانند آنتی بادیهایی که توسط خود بدن انسان ساخته می شود عمل میکند. پرالوئنت به صورت محلول مایع در یک قلم از پیش پر شده عرضه میشود. شما میتوانید آن را به صورت تزریقی در هر ۲ تا ۴ هفته یکبار خریداری کرده و آن در خانه استفاده کنید. البته این دارو، برخی از عوارض جانبی احتمالی گزارش شده دارد. بنابراین حتماً با پزشک خود مشورت کنید که آیا این دارو با برنامه درمانی شما مطابقت دارد یا خیر.
کلام آخر در درمان چربی یا کلسترول خون بالا
به طور کلی برای اینکه از مبتلا شدن به چربی خون بالا آگاه شوید بهتر است که هر ازگاهی ، آزمایش خون بدهید تا از سلامت خوداطمینان حاصل کنید. همچنین بهتر است در صورت آگاه شدن از علائم آن با پزشکان متخصص قلب و عروق مدیست ارتباط برقرار کنید تا بتوانید این بیماری را تحت کنترل قرار دهید. همچنین با تجویز و توصیه پزشک میتوانید با مصرف به اندازه سیر سیاه چربی خون خود را کاهش دهید.